Büyüme Temposu

belli dönemlerde, yüzlerde (fazlarda) ya da farklı hız derece­lerine sahip «dalgalar» halinde gerçekleşmesi, yani bazen hızlı, bazen yavaş olmasıdır.

Büyüme temposunda çocuktan çocuğa farklılık olsa da, yani bazı çocuklar daha düşük, bazıları normal, bazılarıysa yüksek büyüme hızı gösterseler de, büyüme dönemleri düzenlidir ve önceden tahmin edilebilir. Bununla birlikte, her çocuk, geliş­menin kritik noktalarına erken ya da geç ulaşmada az çok de­ğişmez bir eğilime sahiptir.

Büyüme konusundaki araştırmalar, çocuklarda iki yavaş, iki hızlı olmak üzere dört belirgin büyüme dönemi olduğunu göstermiştir. Doğum öncesi ve doğum sonrasının ilk 6 ayı bü­yüme hızı yüksektir. Yaşamın birinci yılının sonunda büyüme yavaşlar ve bunu ergenliğe ya da cinsel olgunluğa kadar süre­gelen düzenli, fakat yavaş bir gelişim izler. Bu büyüme evresi 8-12 yaşları arasında görülür. Bu evreden 15-16 yaşlarına ka­dar olan dönemdeki hızlı gelişim «ergenlik fışkırması» olarak nitelenebilir. Bu dönemi olgunlaşma zirvesine kadar dikleşerek süregelen büyüme evresi izler. Bu dördüncü büyüme evresin­deki boy uzunluğunun ileri yaşlarda da aynı kalmasına karşılık ağırlik artabilir.

Büyüme dönemlerini şu ortak faktörler etkiler:

• Uyum zorlukları: Hızlı büyüme dönemlerinin sürekli değişkenliğine uyum sağlayabilmek, duygusal ytk ' ~n rahatsız edicidir. Yavaş büyüme dönemlerindeyse, uvum' suet^amak çok daha kolaydır.        .               **#§1
• Enerji düzeyi: Hızlı büyüme, enerji tüketici olduğun­dan, bu dönemlerde çocuklar çabuk yorulurlar. Bu da onları huysuz ve tedirgin yapabilir. Yavaş büyüme dönemlerindeyse, çocuğa oyun ve diğer faaliyetler için daha çok enerji kalır ve çocuk daha neşeli, birlikte yaşanması daha kolay bir davranış içine girer.

Beslenme gereksinmeleri: Yaşamın ilk iki ya da üç ayında ve ergenlik döneminde hızlı büyüme nedeniyle beslen­me gereksinimleri en üst düzeye ulaşır. Büyüme gereksinim­lerine göre yeterli miktarda ve gerekli türde gıdalarla besle­nemeyen çocuklar, yorgun ve huysuz olurlar. Oyuna ve okul